Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w wyroku z 26 września 2024 roku (sygn. akt II GSK 2046/23) uznał, że Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) jest zobowiązana udowodnić zasadność i proporcjonalność każdej decyzji o zablokowaniu strony internetowej.
Decyzja zapadła po tym, jak NSA oddalił skargę kasacyjną ABW dotyczącą blokady strony internetowej, która miała, zdaniem agencji, zagrażać bezpieczeństwu państwa.
Problemy właściciela portalu zaczęły się w kwietniu 2022 roku, gdy ABW zwróciła się do operatora sieci z żądaniem zablokowania jego strony. Agencja argumentowała, że treści na portalu mogą stanowić zagrożenie dla obronności i porządku publicznego. O blokadzie właściciel dowiedział się przypadkiem, gdy zauważył spadek ruchu na stronie i skontaktował się z operatorem, podejrzewając cenzurę polityczną. Otrzymał wtedy informację, że decyzja została podjęta na wniosek ABW.
Właściciel portalu, broniąc swojego serwisu, argumentował, że jego strona nie narusza prawa. Portal, działający od 15 lat, gromadzi ponad 82 tysiące wpisów na różne tematy, od nauki i kultury po ekonomię i zdrowie. W tym czasie ABW nigdy wcześniej nie zgłaszała uwag ani nie wnioskowała o usunięcie jakichkolwiek treści.
Agencja początkowo próbowała odrzucić skargę, twierdząc, że jest niedopuszczalna, a następnie wskazywała, że sprawa powinna zostać umorzona, gdyż blokada została już zniesiona. Ten argument przekonał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Warszawie, ale właściciel strony, podnosząc znaczenie sprawy dla interesu publicznego, domagał się merytorycznego rozstrzygnięcia.
Po interwencji NSA WSA ponownie zajął się sprawą i orzekł na korzyść skarżącego. W uzasadnieniu sąd pierwszej instancji podkreślił, że organ publiczny musi dowieść proporcjonalności zastosowanego środka, co wynika z art. 180 ust. 1 prawa telekomunikacyjnego. Zauważono, że pomimo kontrowersji związanych z propagandą rosyjską w polskich mediach, akta sprawy nie zawierały żadnych dowodów wskazujących na takie działania w przypadku zablokowanego portalu.
Sąd przypomniał także o konstytucyjnym zakazie prewencyjnej cenzury środków przekazu, który obejmuje również strony internetowe. Choć ograniczenia wolności słowa są możliwe, mogą być stosowane jedynie w wyjątkowych przypadkach i muszą wynikać z wyraźnych regulacji prawnych.
NSA, rozpatrując skargę kasacyjną ABW, podtrzymał stanowisko WSA, uznając zarzuty agencji za niezasadne. Wyrok zapadł podczas niejawnej rozprawy i jest prawomocny.
