Czy bank będąc agentem ubezpieczeniowym również musi stosować się do nowej Rekomendacji U i co z umowami zawartymi wiele lat temu? Jak będzie wyglądała sytuacja osób, które przystąpią do ubezpieczenia na najbliższych dniach i za rok lub dwa będą odnawiać swoje ubezpieczenie?
Wiemy już, że 26 czerwca 2023 r. Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie przyjęła nową Rekomendację U dotyczącą dobrych praktyk w zakresie bancassurance. Jedna z poważniejszych zmian jaka nastąpiła w odniesieniu do poprzedniej wersji Rekomendacji U, to objęcie tymi regulacjami również spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.
Banki, czy też SKOKi mogą oferować ubezpieczenia zarówno w modelu ubezpieczeń grupowych, co z racji na ograniczone możliwości zarabiania nie jest już dzisiaj rozwiązaniem preferowanym, albo też w modelu agencyjnym – jako dystrybutorzy ubezpieczeń.
Czy zatem w każdym przypadku taka jednostka powinna stosować się do nowych Rekomendacji? Odpowiedź jest dość oczywista – TAK, jednak w zależności od przyjętego modelu dystrybucji, różne elementy Rekomendacji U powinny być brane pod uwagę. Szczegóły będę omawiać w kolejnych materiałach, a dzisiaj chciałbym w tym miejscu zatrzymać się na chwilę nad samym pojęciem bancassurance.
Rekomendacja U bancassurance definiuje jako oferowanie ubezpieczeń przez jednostki (pośrednictwo ubezpieczeniowe lub oferowanie przystąpienia do zawartej przez jednostkę umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek) na podstawie umów zawartych pomiędzy jednostką a zakładem ubezpieczeń, bezpośrednio powiązane albo niepowiązane z produktem jednostki, w tym także oferowanie klientom ubezpieczeniowych produktów o charakterze inwestycyjnym lub oszczędnościowym. Przez bancassurance należy także rozumieć zawieranie przez jednostkę umów ubezpieczenia powiązanych z produktem jednostki, w przypadku których finansujący ubezpieczenie, na podstawie umowy zawartej z jednostką jest zobowiązany do pokrycia kosztów jej ochrony ubezpieczeniowej.
Rozłóżmy zatem tę definicję na czynniki pierwsze. Z bancassurance będziemy mieli do czynienia wtedy, kiedy jednostka (bank lub SKOK):
1/ oferuje ubezpieczenia na podstawie umowy zawartej z zakładem ubezpieczeń;
2/ będzie to umowa agencyjna (wtedy mamy do czynienia z pośrednictwem ubezpieczeniowym realizowanym przez bank lub SKOK), albo
3/ umowa ubezpieczenia na cudzy rachunek (w praktyce będzie to umowa ubezpieczenia grupowego, gdzie jednostka występuje jako ubezpieczający) i
4/ bez znaczenia jest to czy mamy do czynienia z ubezpieczeniem powiązanym z produktem bankowym, czy też nie i czy klient finansuje koszt składki ubezpieczeniowej bezpośrednio, w postaci np. dodatkowej opłaty, czy też koszt składki jest wliczony do sumy kredytowej.
A co z umowami ubezpieczenia już zawartymi?
W tym miejscu warto przypomnieć, że banki powinny dostosować swoją działalność do nowej Rekomendacji U nie później niż w terminie do dnia 1 lipca 2024 r. (do tego czasu banki mają obowiązek stosować Rekomendację U w dotychczasowym brzmieniu), zaś SKOKi – nie później niż w terminie do dnia 1 stycznia 2025 r. Nowa treść Rekomendacji nie pozostawia też wątpliwości – od dnia wdrożenia, przy czym nie później niż od podanych wyżej dat, jednostki zobowiązane maja stosować Rekomendację U do nowozawieranych umów ubezpieczenia oraz do nowych klientów przystępujących do grupowych umów ubezpieczenia na cudzy rachunek (nawet jeżeli sama umowa ubezpieczenia została zawarta przed wdrożeniem nowej Rekomendacji U).
Sytuacja się nieco komplikuje w przypadku odnowień lub automatycznych kontynuacji indywidualnych umów ubezpieczenia.
Zgodnie z definicją „Odnowienie/automatyczna kontynuacja indywidualnych umów ubezpieczenia/odnowienie uczestnictwa/automatyczna kontynuacja uczestnictwa w grupowych umowach ubezpieczenia na cudzy rachunek” oznacza przedłużenie, na warunkach określonych w umowie ubezpieczenia, okresu obowiązywania indywidualnych umów ubezpieczenia/okresu uczestnictwa w grupowych umowach ubezpieczenia na cudzy rachunek. Cóż, definicja w sumie niewiele mówi o odnowieniu lub automatycznej kontynuacji, poza tym, że chodzi tutaj o przedłużenie umowy lub ochrony.
Jednak w takim przypadku Rekomendacje U również należy stosować od dnia jej wdrożenia, ale z tym zastrzeżeniem że Rekomendacji 20 nie stosuje się do odnowień/automatycznych kontynuacji umów zawartych do dnia wdrożenia Rekomendacji, jeżeli odnowienie/automatyczna kontynuacja następuje na identycznych warunkach z punktu widzenia ubezpieczonego klienta, w szczególności co do zakresu ochrony ubezpieczeniowej, wyłączeń odpowiedzialności, taryf i sposobu naliczania składki. Podobna zasada znajdzie zastosowanie w przypadku klientów odnawiających uczestnictwo/automatycznie kontynuujących uczestnictwo w grupowych umowach ubezpieczenia na cudzy rachunek.
Tak, wiem, trochę to zagmatwane, ale w uproszczeniu oznacza to chyba tyle, że banki najpóźniej od 1lipca 2024 a SKOKi najpóźniej od 1 stycznia 2025 roku powinny stosować Rekomendację U również do odnowień lub automatycznych kontynuacji umowy lub ochrony. Wyjątkiem będzie w tym przypadku niestosowanie Rekomendacji 20, jeżeli odnowienie/automatyczna kontynuacja następuje na identycznych warunkach z punktu widzenia ubezpieczonego klienta, w szczególności co do zakresu ochrony ubezpieczeniowej, wyłączeń odpowiedzialności, taryf i sposobu naliczania składki, czyli w praktyce – jeżeli właściwie nic się nie zmienia. Inaczej mówiąc, po wdrożeniu nowej Rekomendacji U, jednostka będzie zobowiązana stosować tę Rekomendację do każdej umowy i każdego ubezpieczonego, nieważne czy będziemy mieli do czynienia z nowymi klientami, czy też z tymi, którzy jedynie przedłużają wcześniejszą ochronę ubezpieczeniową.
A czym jest Rekomendacja 20 – jest to konieczności zapewnienia, by oferowane produkty ubezpieczeniowe zapewniały odpowiednią wartość dla klienta a wynagrodzenie jednostki otrzymywane z tytułu pośrednictwa ubezpieczeniowego było ustalane przy uwzględnieniu interesu klienta oraz wysokości kosztów ochrony ubezpieczeniowej.
W kolejnych publikacjach i nagraniach będę przybliżać kolejne aspekty związane z nową Rekomendacją U, miejmy nadzieję – nie co mniej zagmatwane.
