Rzecznik Finansowy wydał na prośbę dwóch powodów – zadłużonych we frankach istotny pogląd w sprawie. RF stwierdził w nim, że klauzula pozwalająca bankowi na dowolne ustalenie oprocentowania kredytu jest niejasna, niejednoznaczna i nieczytelna, w związku z czym nie powinna wiązać konsumentów.
Rozpatrywana sprawa dotyczyła dwóch kredytobiorców, którzy wystąpili w postępowaniu sądowym przeciwko bankowi, domagając się zwrotu nadpłaconych odsetek kredytu zaciągniętego w CHF. Nadpłata wynikała ze zmian w oprocentowaniu, które były zgodne z zapisem umowy o udzieleniu kredytu. Z drugiej strony, warunki określające możliwość dokonania zmiany były nieprecyzyjne i niejednoznaczne, co w konsekwencji dawało bankowi dowolność w zakresie częstotliwości dokonywania zmian oprocentowania i jego wysokości, a przez to kwoty należnych odsetek.
Przedmiot sporu stanowił zapis umowny o treści:
„Zmiana wysokości oprocentowania kredytu może nastąpić w przypadku zmiany stopy referencyjnej określonej dla danej waluty oraz zmiany parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego w kraju (lub krajów zrzeszonych w Unii Europejskiej), którego waluta jest podstawą waloryzacji”.
A zatem, spór toczył się wokół pytania o zakres precyzyjności sformułowania ww. klauzuli modyfikacyjnej, określającej warunki zmiany oprocentowania kredytu.
Jak przedstawił w istotnym poglądzie w sprawie Bartosz Wyżykowski, Zastępca Dyrektora Wydziału Klienta Bankowo-Kapitałowego w Biurze Rzecznika Finansowego, przepisy legislacyjne i orzeczenia Sądu Najwyższego stanowią, że warunki umowy powinny jednoznacznie, obiektywnie, czytelnie i w sposób niebudzący wątpliwości wskazywać, w jakich precyzyjnie określonych okolicznościach (inaczej: czynnikach oraz relacjach między zmianą tych czynników) zmiana umowy nastąpi i kiedy.
– Co najważniejsze, warunki te muszą być weryfikowalne przez sąd i konsumenta. Innymi słowy, kredytobiorca powinien mieć możliwość zweryfikowania decyzji biznesowych banku, co do zgodności jego działań z zaakceptowanym przez obie strony kontraktem. Naszym zdaniem taka zasada wynika również z dobrych obyczajów – dodał Wyżykowski.
Przykładowe orzeczenia sądów powszechnych w podobnych sprawach:
- orzeczenie Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 25 stycznia 2016 r., sygn. akt II Ca 1557/15;
- orzeczenie Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 8 maja 2015 r., sygn. akt III Ca 155/15;
- orzeczenie Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 17 września 2013 r., sygn. akt II Ca 716/13.
