Andrzej Jakubiak, Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego udzielił wywiadu dla Rzeczpospolitej. W trakcie rozmowy dużo miejsca poświęcono tematowi polis ubezpieczeniowych z funduszem inwestycyjnym, zwłaszcza w zakresie odpowiedzialności KNF za powstanie problemu.
Jakubiak w wywiadzie przypomniał, że już w 2011 r. Komisja przygotowała projekt nowelizacji ustawy o działalności gospodarczej, w którym pojawiły się zapisy mające na celu zwiększenie obowiązków informacyjnych względem nowych klientów. KNF swoją propozycję zmiany ustawy przesłał do Ministerstwa Finansów. Ponadto, jako działania podejmowane przez KNF, które miały zatrzymać sprzedaż wadliwych polis inwestycyjnych, Jakubiak wymienił Rekomendacje U oraz kontrole wzorców umownych przeprowadzone przez UOKiK, a także ostatnie rekomendacje wydane przez Komisję w sprawie badania adekwatności produktu i zarządzania produktem.
Jakubiak podkreślił w rozmowie, że kierowany przez niego organ nadzoru stanowi instytucję, do kompetencji której należy wydawanie rekomendacji oraz przedstawianie propozycji zmian ustawowych. Przypomniał, że funkcję ochrony konsumentów pełni Rzecznik Finansowy i UOKiK, natomiast „KNF odpowiada za bezpieczeństwo finansowe”.
„Problem opłat likwidacyjnych ma charakter cywilnoprawny. KNF nie miała i nie ma uprawnień do nakazywania w sposób administracyjny zmiany tych warunków. Można to zrobić poprzez postępowanie cywilne lub w mediacji albo przez UOKiK. Myślę, że dobrze byłoby, aby instytucje, które w tej sprawie miały kompetencje w zakresie ochrony klientów zakładów ubezpieczeń, krytykę innych zaczęły od siebie. Przypomnę tylko, że NIK, badając działalność instytucji zaangażowanych w ten problem, stwierdziła, że KNF działała adekwatnie do posiadanych zgodnie z przepisami prawa upoważnień. Błędem z pewnością było to, że na samym początku, w latach 90. nie uregulowano problemu opłat prowizyjnych i opłat związanych z likwidacją polis inwestycyjnych” – powiedział Jakubiak.
Stwierdził, że problem opłat likwidacyjnych został podniesiony w przeciągu ostatnich 5 lat, gdy wzrost wartości jednostki spadł z 98 proc. do 85 proc. Posiadający polisy coraz częściej decydowali się na rezygnację z funduszu przed terminem, przez co ponosili ogromne straty. Natomiast w latach ’90, gdy wprowadzono produkt na rynek, spotkał się on z dużym zainteresowaniem konsumentów, przynosząc stały wzrost wartości z inwestycji. Nikt wtedy nie zwrócił uwagi na element opłat likwidacyjnych. Jakubiak wskazał, że problem wysokich opłat likwidacyjnych był związany z jednorazowymi, wysokimi prowizjami dla agentów. Wiele razy Komisja próbowała wprowadzić regulacje na tym rynku, a od pół roku – po wejściu w życie ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej obowiązują przepisy dotyczące wynagradzania pośredników opracowane przez KNF kilka lat temu. W ten sposób problem wysokich opłat likwidacyjny został rozwiązany dla nowo zawieranych umów.
Przewodniczący Komisji krytycznie odniósł się do pomysłu zakładów ubezpieczeń w kwestii zapewniania 100 proc. wpłaconego kapitału dla osób wycofujących się z polisy. Jego zdaniem, naraziłoby to stabilność wypłat dla pozostałych ubezpieczonych posiadających standardowe polisy ochronne na życie. „Wolałbym podchodzić do każdego problemu w sposób bardziej rzeczowy. Badać te przypadki, w których doszło do nadużycia, i bronić takich osób, które czują się pokrzywdzone i by swoich racji dochodziły w sposób przewidziany prawem, czyli poprzez postępowanie o charakterze cywilnoprawnym, również w tańszej i szybszej mediacji” – stwierdził Jakubiak.
Przewodniczący Komisji powiedział także, że istotną rolę odgrywa proces sprzedaży i informowania o produkcie. Kwestię te regulują ostanie rekomendacje dotyczące badania adekwatności produktu i zarządzania produktem.
„Oprócz tego, że klient dostaje książeczkę, czyli ogólne warunki ubezpieczenia, na dwóch stronach powinno być klarownie opisane jaki jest charakter produktu. Powinno się kupować tylko produkty, które się rozumie. Można zadawać jedno pytanie „czy ten produkt może przynieść mi stratę, tak że nie otrzymam tej kwoty, którą wpłaciłem?”. To jest najlepsze pytanie, które daje czytelną odpowiedź, czy to jest produkt z ryzykiem.” – wyjaśnił Jakubiak.
Pełny zapis wywiadu dostępny na stronie serwisu internetowego rp.pl, pod adresem: http://www.rp.pl/Finanse/306029838-Andrzej-Jakubiak-KNF-Polisolokaty-sa-elementem-politycznej-gry.html?#ap-8
