Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy stanowi odrębną umowę, której przedmiot szczegółowo wskazuje okres obowiązywania zakazu oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy (art. 1012 §1 kp).
Ze względu na fakt, iż obowiązujące przepisy Kodeksu pracy nie przewidują możliwości wcześniejszego rozwiązania ww. umowy w drodze jednostronnych oświadczeń woli, ustanowiony zakaz wiąże strony, co do zasady, przez okres wskazany w treści umowy.
Podkreślić przy tym należy, że o ile art. 1012 §2 kp stanowi, iż „zakaz konkurencji przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa przewidziana w tym przepisie, w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz lub niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania”, to dotyczy on tylko ustania zobowiązania, jakie przyjął na siebie pracownik w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, a nie zobowiązania pracodawcy do wypłaty odszkodowania (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1999 r. w sprawie o sygn. akt I PKN 358/99).
Odstępstwa od stosowania generalnej zasady związania pracodawcy zakazem konkurencji mogą zatem wynikać tylko z treści zawartej przez strony umowy. Oznacza to, że skuteczne rozwiązanie zakazu może nastąpić przed upływem wskazanego w umowie terminu tylko wtedy, gdy strony umowy wyraźnie uzgodniły możliwość jej jednostronnego rozwiązania, lub gdy w czasie trwania zakazu zawarto odrębne porozumienie w tym zakresie.
Zaznaczyć należy, że nie każde postanowienie umowy dopuszczające możliwość odstąpienia od zakazu konkurencji jest skuteczne. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2016 r. w sprawie o sygn. akt I PK 56/15 „(…) zastrzeżenie dla pracodawcy prawa do odstąpienia od umowy bez określenia terminu jest nieważne”. W ocenie Sądu wyraźne oznaczenie terminu nie musi jednak oznaczać, iż niedopuszczalne jest jego określenie poprzez odesłanie do innego postanowienia umowy. Brak jest również przeszkód, żeby umowny termin prawa odstąpienia od umowy był równy okresowi trwania zakazu konkurencji.
Podsumowując, prawo pracodawcy do odstąpienia od zakazu konkurencji jest skuteczne, jeżeli zawarta przez strony umowa zawiera wyraźne oznaczenie terminu na złożenie oświadczenia woli w przedmiocie odstąpienia. Jedynie na marginesie wskazać należy, że strony umowy kształtując treść jej postanowień mogą swobodnie ustalić skutki odstąpienia od umowy, w tym np. uchylić obowiązek pracodawcy do wypłaty odszkodowania.
