W dniu 20 stycznia 2016 r. została przyjęta przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej dyrektywa w sprawie dystrybucji ubezpieczeń (Insurance Distribution Directive – IDD). Nowy dokument ma na celu ujednolicenia przepisów regulujących dystrybucję ubezpieczeń na terytorium państw członkowskich UE. Oczywiście ostateczny kształt nowych zasad związanych z dystrybucją ubezpieczeń w Polsce będzie zależał od tego, w jakim zakresie dyrektywa IDD zostanie zaimplementowana w naszym kraju. Dyrektywa została przyjęta zgodnie z zasadą minimalnej harmonizacji, zostawiając państwom członkowskim wiele miejsca na bardziej szczegółowe lub ostrzejsze regulacje. W artykule zaprezentujemy Państwu jedną ze zmian, jaką będzie wymuszała nowa dyrektywa na zakładach ubezpieczeń, tj. obowiązki informacyjne pośredników ubezpieczeniowych.
Co w praktyce zmieni się pod rządami nowej dyrektywy?
Jako przykład nowych rozwiązań prawnych, które powinny pojawić się również w naszych przepisach można wymienić obowiązek rejestracji pośredników, zwanych dość powszechnie agentami ułomnymi, czyli takimi, do których z uwagi na zakres oferowanych produktów nie stosuje się przepisów o pośrednictwie. Inna, znacząca zmiana może dotyczyć obowiązku ujawniania przez pośrednika charakteru otrzymywanego wynagrodzenia. W tym miejscu ustawodawca europejski wyraźnie pozostawił krajom członkowskim prawo przyjęcia bardziej restrykcyjnych przepisów na szczeblu krajowym, ale miejmy nadzieję, że nasz Parlament nie zdecyduje się na przyjęcie dość kontrowersyjnej zasady nakazującej ujawnianie pełnej prowizji przez pośrednika, a nie tylko charakteru otrzymywanego wynagrodzenia, o czym mowa w IDD. Nowa dyrektywa wprowadza też cały szereg dodatkowych obowiązków informacyjnych względem klienta.
W praktyce wszystkie te nowe przepisy będą z całą pewnością oznaczać kolejne zmiany w sposobach obsługi klientów i dystrybucji produktów, które muszą wdrożyć towarzystwa ubezpieczeniowe i reasekuracyjne poza zmianami wymuszonymi przez nową ustawę o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
Kto będzie pośrednikiem i jaki będzie zakres jego obowiązków?
Według dyrektywy IDD pośrednikiem ubezpieczeniowym jest każda osoba fizyczna lub prawna podejmująca lub prowadząca działalność z zakresu dystrybucji ubezpieczeń za wynagrodzenie ale inna niż: zakład ubezpieczeń lub reasekuracji i pracownicy tych instytucji, bądź pośrednicy oferujący ubezpieczenia uzupełniające (agenci ułomni).
Dodatkowo IDD za dystrybucję ubezpieczeń uznaje również udzielanie informacji dotyczących jednej lub większej liczby umów ubezpieczenia na podstawie kryteriów wybranych przez klienta za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów oraz opracowanie rankingu produktów ubezpieczeniowych obejmującego porównywanie cen i produktów, lub udzielanie zniżki od ceny umowy ubezpieczenia, gdy klient jest w stanie pośrednio lub bezpośrednio zawrzeć umowę ubezpieczenia za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów. To rozszerzenie spowoduje, że niektóre porównywarki ubezpieczeniowe również będą uznawane za dystrybutorów ubezpieczeń.
Rada UE i Parlament Europejski w dyrektywie nałożyli na pośredników przede wszystkim nowe obowiązki informacyjne. Na mocy dyrektywy klientowi przed zawarciem umowy musi być przedstawiona informacja o wysokości honorarium lub ewentualnie metodę jego wyliczenia. Co ważne, wymóg informacyjny odnośnie wysokości honorarium powinien być podawany dla wszystkich płatności dokonywanych przez ubezpieczającego po zawarciu umowy. Poza tym, przed zawarciem umowy pośrednik musi przekazać klientowi swoje dane, informacje odnośnie doradztwa (tj. udzielania klientowi zindywidualizowanej rekomendacji w odniesieniu do 1 lub większej liczby umów ubezpieczenia), nazwę rejestru, do którego został wpisany oraz przedstawić procedury składania skarg, reklamacji i wnoszenia roszczenia o odszkodowanie poza postępowaniem sądowym. Ponadto, przed zawarciem umowy pośrednicy muszą ujawnić, którą stronę reprezentują oraz informacje potwierdzającą lub negującą posiadanie min. 10% udziałów w zakładzie ubezpieczeń i przeciwnie, czy dany zakład ubezpieczeń lub jednostka dominująca posiada, bezpośrednio lub pośrednio, udziały reprezentujące min. 10% praw głosu lub kapitału pośrednika ubezpieczeniowego. Także po dokonaniu przez klienta wyboru oferty ubezpieczenia od danego zakładu, pośrednik powinien ujawnić informację, czy świadczy on usługi doradcze oraz czy reprezentuje jeden, czy więcej zakładów ubezpieczeń. Przekazywanie informacji może odbywać się w formie papierowej, poprzez zamieszczenie ich na stronie internetowej lub na trwałym nośniku. Ostatni wymóg przekazywania informacji na trwałym nośniku został już wymieniony w ostatnich krajowych przepisach zawartych w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
A już jutro na łamach dziennika beinsured będą mogli Państwo dowiedzieć się, jakie inne obowiązki nakłada na pośredników dyrektywa IDD.
