Z dniem 1 stycznia 2022 r. w życie weszła ustawa nowelizująca Kodeks karny (Dz.U. z 2021 r. poz. 2054), potocznie nazywana „ustawą antykorupcyjną” lub „ustawą Kukiza”, nawiązując do nazwy ugrupowania politycznego, które było głównym pomysłodawcą wprowadzanych zmian. Należy zauważyć, że powyższy akt wprowadza modyfikację nie tylko w samym Kodeksie karnym, ale również w innych ustawach, w tym także w obowiązującej ustawie Prawo zamówień publicznych z dnia 11 września 2019 r.
Zmianie uległ art. 108 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy PZP i w efekcie poszerzony został katalog czynów zabronionych, których popełnienie zobowiązuje zamawiających do wykluczenia wykonawcy z postępowania (dodano przestępstwa związane z korupcją w sporcie oraz przy obrocie lekami). Problem powoduje natomiast fakt, że ustawodawca w związku z nowelizacją kompletnie nie przewidział zasad przejściowych. Od nowego roku zamawiający powinni więc teoretycznie bezwzględnie żądać nowego zaświadczenia z KRK obejmującego zaktualizowany od 1 stycznia 2022 r. katalog przestępstw.
Co jednak w przypadku postępowań, które zostały wszczęte przed wejściem w życie ustawy nowelizującej i nadal się toczą? Czy zamawiający powinien drugi raz weryfikować wykonawców pod kątem niekaralności, a jeżeli tak, to czy nie będzie to jednak prowadziło do zmiany zasad i godziło w podstawowe zasady postępowania (m. in. przejrzystość oraz równość wykonawców)?
Z pomocą uczestnikom postępowania przychodzi Urząd Zamówień Publicznych, który wskazuje w opublikowanej w ostatnich dniach opinii, jak rozwiązać pojawiające się zamieszanie w stosowaniu przepisów. Nawiązując do jednego z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego (wyrok z dnia 8 listopada 2006 r., sygn. K 30/06), UZP wskazuje, że brak przepisów przejściowych nie przesądza jeszcze o luce w zakresie regulacji intertemporalnej, a w pewnych przypadkach nawet zasada bezpośredniego działania nowego prawa może podlegać ograniczeniu, jeżeli przemawiają za tym ważne racje systemowe lub aksjologiczne np. zasada bezpieczeństwa prawnego.
Podsumowując swoją opinię UZP stwierdza, że w przypadku postępowań, które zostały wszczęte w poprzednim roku, a nie zostały zakończone przed dniem 1 stycznia 2022 r., zastosowanie będą miały jednak poprzednie przepisy, a zamawiający nie będą musieli żądać po raz kolejny nowego KRK ze zaktualizowanym katalogiem przestępstw.
Więcej szczegółów w opinii UZP:
