Nie ulega wątpliwości, że podstawowym celem tej nowelizacji jest wzmocnienie pozycji konsumenta na rynku poprzez m.in. poprawę skuteczności narzędzi służących ochronie jego praw. Wprowadzone zmiany z pewnością jednak wpłyną pozytywnie również na sytuację przedsiębiorców prowadzących w sposób uczciwy działalność gospodarczą. Nowe narzędzia w ustawie pozwalają na efektywniejsze eliminowanie antykonsumenckich praktyk, które przynoszą przedsiębiorcom nieuzasadnione, nieuczciwe zyski, stawiając ich tym samym w uprzywilejowanej pozycji względem konkurujących z nimi przedsiębiorców, którzy grają fair. Ponadto, nowe instrumenty wprowadzone w ustawie (jak np. art. 49a – wystąpienie do przedsiębiorcy przed wszczęciem postępowania) pozwalają na prowadzenie dialogu z przedsiębiorcami. Wyżej wymienione wystąpienie Prezesa do przedsiębiorcy w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów stanowi pierwszy sygnał o nieprawidłowościach i umożliwia przedsiębiorcy udzielenie wyjaśnień i dobrowolne wycofanie się antykonsumenckiej praktyki. Nowa instytucja tzw. „tajemniczego klienta” pozwala Prezesowi UOKiK na wywiązanie się z ciążącego na nim obowiązku udowodnienia przedsiębiorcy naruszenia przepisów ustawy. W świetle dzisiejszych doświadczeń w sprawach, w których słowo przedsiębiorcy jest przeciwstawiane słowu konsumenta, a do Prezesa UOKiK należy ustalenie zgodnych z rzeczywistością faktów i okoliczności, wprowadzenie takich instrumentów było niezbędne.
Nowe uprawnienia Prezesa UOKiK, a prawa przedsiębiorców
Wprowadzone zmiany nie naruszają praw przedsiębiorców. Nowe uprawnienia, które uzyskał Prezes UOKiK dzięki nowelizacji ustawy, służą wyłącznie skuteczniejszej ochronie praw konsumentów. Wszelkie instrumenty związane z ochroną interesów konsumentów, w które nowelizacja wyposażyła Prezesa UOKiK, a które mogą ingerować w sferę wolności prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę (np. instytucja „tajemniczego klienta”, decyzja tymczasowa), mają charakter proporcjonalny i podlegają kontroli sądowej. Ponadto, w ustawie wprowadzono możliwość podjęcia przez Prezesa UOKiK „miękkich” działań wobec przedsiębiorcy, dając im w ten sposób możliwość zaprzestania naruszeń ustawy, bez konieczności wszczynania postępowania przez organ.
Publikowanie decyzji
Prezes Urzędu publikuje na stronie internetowej Urzędu w całości treść decyzji wydawanych na podstawie przepisów ustawy, z zastrzeżeniem, że publikacja uzasadnienia nie obejmuje tajemnicy przedsiębiorstwa, jak również innych informacji podlegających ochronie na podstawie odrębnych przepisów. Publikacja opatrzona jest informacją, czy decyzja jest prawomocna.
Wydłużenie terminów przedawnienia
Wydłużenie terminu przedawnienia w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów do 3 lat ma na celu wzmocnienie poziomu ochrony konsumentów. W ocenie UOKiK w dotychczas obowiązującym rocznym terminie przedawnienia bezprawna praktyka przedsiębiorcy (lub jej skutki) mogła się nie ujawnić. To z kolei mogło powodować brak możliwości wszczęcia przez Prezesa UOKiK postępowania, w efekcie którego organ, stwierdzając zaniechanie stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, mógł nakazać przedsiębiorcy usunięcie trwających skutków naruszenia (bezpośrednie przełożenie decyzji Prezesa UOKiK na ochronę konsumentów).
