Uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) oraz ustawa o pracowniczych planach kapitałowych, zostały zmienione ustawą z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027. Ustawa weszła w życie 4 czerwca 2022 r.
PIP uzyskała nowe uprawnienia, w tym możliwość kontroli firm w zakresie pracowniczych planów kapitałowych. Oznacza to, że PIP może zweryfikować czy pracodawca dochował wszystkich należytych obowiązków w związku z PPK, a zwłaszcza czy nie zniechęca swoich pracowników do uczestnictwa w pracowniczych planach kapitałowych. Ustawa o PPK nakłada, na podmiot zatrudniający albo osobę upoważnioną do działania w imieniu podmiotu zatrudniającego lub działającą z inicjatywy tego podmiotu, karę grzywny w wysokości do 1,5 proc. funduszu wynagrodzeń u danego podmiotu zatrudniającego w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego, jeżeli nakłania osobę zatrudnioną lub uczestnika PPL do rezygnacji z oszczędzania w PPK.
Dodatkowo PIP będzie mogła przeprowadzić kontrolę w firmach, które w ogóle nie wprowadziły PPK. W takim przypadku PIP sprawdzi czy firma miała prawo nie podpisywać umowy z funduszem na prowadzenie PPK i oferować tego programu pracownikom, bo jak wiadomo, nie każda firma ma taki obowiązek.
Kolejna zmiana dotyczy możliwości prowadzenia przez PIP kontroli w zakresie PPK u podmiotów zatrudniających, które nie są pracodawcami np. zleceniodawców.
Odnośnie zmian w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – zmieniła się definicja podmiotu zatrudniającego. Status podmiotu zatrudniającego ma pracodawca lub zleceniodawca, którzy zatrudniają pracowników lub zleceniobiorców. Taki status uzyskał również płatnik składek na ubezpieczenie społeczne, w przypadku gdy pracodawca lub zleceniodawca nie ma numeru identyfikacyjnego (NIP lub REGON).
Kolejna zmiana pozwala podmiotom zatrudniającym na wcześniejsze zawarcie, w imieniu osoby zatrudnionej, umowy o prowadzenie PPK. Podmiot taki będzie mógł zawrzeć w imieniu osoby zatrudnionej umowę o prowadzenie PPK, nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia i nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynęły trzy miesiące (90 dni) zatrudnienia.
Doprecyzowano również zasady zawarcia umowy o prowadzenie PPK dla osób zatrudnionych w wieku 55+, gdzie zawarcie umowy o prowadzenie PPK dla osoby, która ukończyła 55 lat, ale nie ukończyła 70 lat, następuje zawsze na jej wniosek.
Zmiany dotyczą też mikroprzedsiębiorców oraz osób fizycznych, które zatrudniają pracowników. Na wezwanie PFR mikroprzedsiębiorcy oraz osoby fizyczne, będące podmiotem zatrudniającym mogą zostać zobowiązane do złożenia oświadczenia o tym czy spełniają warunki wyłączenia ze stosowania ustawy o PPK. Dotychczas podmioty takie nie miały obowiązku informowania PFR o powodach niewdrażania PPK. Teraz PFR ma uprawnienie aby żądać takiego oświadczenia.
Zmiany dotyczą także transferu środków za pośrednictwem pracodawcy, w tym faktu, że uczestnik PPK składa oświadczenie o zawartych dla niego umowach o prowadzenie PPK w terminie siedmiu dni od dnia zawarcia w jego imieniu i na jego rzecz umowy o prowadzenie PPK. Zatem po reformie przepisów, nowy pracownik może złożyć nowemu pracodawcy oświadczenie o swoich dotychczasowych rachunkach PPK w ciągu siedmiu dni od dnia zawarcia w jego imieniu umowy o prowadzenie PPK. W przypadku złożenia tego oświadczenia po upływie terminu, pracodawca informuje pracownika o jego bezskuteczności. Jeżeli oświadczenie zostało złożone w terminie, pracodawca informuje uczestnika PPK o obowiązku złożenia w jego imieniu wniosku o wypłatę transferową środków zgromadzonych na jego dotychczasowych rachunkach PPK na nowy rachunek PPK, utworzony w związku z zatrudnieniem u tego pracodawcy. Jeżeli pracownik nie zgadza się na złożenie tego wniosku, to informuje pisemnie pracodawcę o tym w ciągu siedmiu dni. W innym przypadku, gdy pracownik nie sprzeciwi się transferowi swoich oszczędności, pracodawca złoży w jego imieniu wniosek o wypłatę transferową.
Co więcej, ustalono jednolity termin obowiązywania deklaracji dot. PPK, ujednolicono termin dokonywania pierwszych i kolejnych wpłat do PPK, a nowe przepisy pozwalają na wycofanie nienależnych wpłat do PPK, wpłaty powitalnej i dopłat od państwa, w sytuacji gdy zostały dokonane bezpodstawnie.
Zmiany w tym zakresie wydają się być konsekwencją tego, że pracownicy raczej rezygnują z przystąpienia do pracowniczych planów kapitałowych. Ponadto, celem zmian jest rozwiązanie problemów, które dotychczas powstały.
Zachęcamy do śledzenia naszych artykułów dotyczących nowelizacji w prawie.
