Obecny okres na rynku gospodarczym nasuwa coraz więcej negatywnych zjawisk, które utrudniają realizację umów. Konflikt zbrojny na Ukrainie, wciąż obecne w przestrzeni skutki finansowe pandemii COVID-19 oraz szalejąca inflacja powodują nie tylko utrudnienia w zakresie dostaw czy dostępności wielu komponentów ale również odnoszą niebagatelny wpływ na sytuację finansową poszczególnych podmiotów i rentowność zawartych kontraktów.
Ustawodawca w nowej ustawie Prawo zamówień publicznych przewidział, że w praktyce obrotu gospodarczego mogą pojawić się przypadki, w których wynagrodzenie wykonawcy powinno ulec zmianie. Art. 439 ust. 1 ustawy PZP wskazuje, że w umowach zawieranych od dnia 1 stycznia 2021 r., na okres dłuższy niż 12 miesięcy, których przedmiotem są roboty budowlane lub usługi, zamawiający ma obowiązek określenia zasad waloryzacji wynagrodzenia należnego wykonawcy, w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.
Warto jednak pamiętać, że nawet jeżeli taka klauzula znajduje się w naszej umowie nie zawsze oznacza to, że wynagrodzenie zostanie nam automatycznie podwyższone. W ogromnej większości przypadków to wykonawca sam musi ustalić, że zachodzą w danym przypadku podstawy do waloryzacji wynagrodzenia oraz wystąpić z odpowiednim wnioskiem do zamawiającego. W takiej sytuacji pozytywne rozpatrzenie wniosku skutkować powinno zawarciem aneksu do obowiązującej już umowy.
Oczywiście tzw. klauzule „automatyczne” również mogą być formułowane, jednakże występują one rzadko, gdyż w praktyce zamawiający wolą posiadać większą kontrolę nad istotnymi zmianami warunków współpracy. Dlatego też istotna w praktyce pozostaje indywidualna analiza każdego zawartego kontraktu oraz znajdującej się w nim klauzuli waloryzacyjnej.
Rekomendacje CZTR:
- Procedura waloryzacji może przewidywać szczegółowe wymogi (m.in. terminy) i reguły postępowania wykonawcy. Najczęściej inicjatywa do wystąpienia z wnioskiem o waloryzację również leży po stronie samego wykonawcy.
- Wykonawcy, którzy zawarli w dacie obowiązywania nowej ustawy PZP umowy na roboty budowlane lub usługi, których okres realizacji przekracza 12 miesięcy, powinni rozważyć możliwość wystąpienia do zamawiającego z wnioskiem o waloryzację wynagrodzeń zawartych w kontraktach.
