Odszkodowanie się należy pomimo, że ubezpieczający skłamał

Rzecznik Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w swojej opinii z dnia 27 czerwca 2024 r. (sygn. C-236/23) stwierdził, że złożenie fałszywego oświadczenia przez ubezpieczonego w ramach umowy OC nie może oznaczać nieważności umowy. Ubezpieczyciel nie może odmówić wypłaty odszkodowania poszkodowanemu, który jest jednocześnie ubezpieczonym. Francuski sąd zadał pytania prejudycjalne w związku z nietypowym sporem. Sprawa dotyczyła mężczyzny, który ubezpieczył samochód, deklarując, że jest jego jedynym użytkownikiem. Gdy doszło do wypadku, prowadziła inna osoba, a ubezpieczający był pasażerem i doznał obrażeń. W związku z tym domagał się odszkodowania na podstawie własnej polisy. Ubezpieczyciel odmówił, uznając umowę za nieważną z powodu fałszywego oświadczenia, ponieważ stałym użytkownikiem pojazdu okazała się osoba, która spowodowała wypadek będąc pod wpływem alkoholu. Rzecznik Generalny TSUE uznał, że złożenie fałszywego oświadczenia przez ubezpieczonego, będącego jednocześnie poszkodowanym, nie może pozbawić go odszkodowania. Dyrektywa 2009/103/WE w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej przewiduje ochronę dla poszkodowanych pasażerów, z wyjątkiem sytuacji, gdy pasażer wiedział, że pojazd został skradziony (art. 13 ust. 1 lit. a). Wyjątek ten nie dotyczy jednak tej sprawy. Każdy poszkodowany pasażer ma prawo do odszkodowania, w tym również pasażerowie, którzy sami ubezpieczali pojazd. Fałszywe oświadczenie nie pozbawia ich tej ochrony. Rzecznik podkreślił, że możliwość powołania się na nieważność umowy ubezpieczenia wobec poszkodowanego pasażera, będącego jednocześnie ubezpieczającym, oznaczałaby brak odszkodowania dla tej osoby, co zagrażałoby skuteczności Dyrektywy 2009/103. Unijne przepisy nie zezwalają również na wytoczenie powództwa przeciwko poszkodowanemu pasażerowi, będącemu ubezpieczającym, na podstawie umyślnie złożonego fałszywego oświadczenia, w celu odzyskania wypłaconych kwot.