Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 października 2015 r. (sygn. akt II FSK 1891/13) orzekł, że kwota składek ZUS części pracownika pokryta przez pracodawcę nie stanowi jego przychodu. I z tego powodu nie należy odprowadzać podatku. Do tej pory fiskus przedstawiał w interpretacjach odmienne stanowiska.
Rozpatrywana sprawa dotyczyła przedsiębiorstw, które nieprawidłowo dokonywały interpretacji przepisów i nie odliczały od wynagrodzenia składek na ubezpieczenie społeczne. O uchybieniach zazwyczaj dowiadywały się w trakcie kontroli ZUS. Pracodawcy wówczas decydowali się na uiszczenie zaległych składek, często także tych leżących po stronie pracowników, którzy nie byli już zatrudnieni. W związku z powyższym pojawia się pytanie, czy należy te płatności traktować jako nieodpłatne świadczenie.
W opinii fiskusa taka płatność stanowi przychów dla pracownika, w związku z czym powinien on zapłacić należny podatek. Takie stanowisko zostało przedstawiona w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 31 marca 2016 r. (nr ITPB2/4511-29/16/MU). Interpretacja dotyczyła spółki, która zatrudniała pracowników na umowach cywilnoprawnych zlecenia. Spółka odprowadzała za nich składki na ubezpieczenie zdrowotne i zaliczki na podatek. Zdaniem kontrolerów ZUS, osoby te nie było zatrudnione na podstawie umów zlecenie, w związku z czym spółka musi uiścić zaległe składki ZUS, do czego zobowiązała się. Spółka zapłaciła nie tylko dług, który należał do niej ale postanowiła też, że nie będzie dochodzić należności od swoich pracowników, uiszczając zaległości leżące po ich stronie. Zdaniem spółki kwota ta nie powinna być traktowana jako przychód pracowników, gdyż nie jest to dla nich przysporzenie, które stanowiłoby trwałe powiększenie ich majątku.
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy nie zgodził się ze stanowiskiem spółki. W jego opinii za przychód należy traktować każde świadczenie, które podatnik otrzymuje kosztem majątku innej osoby, a więc nawet płatności wykonane z grzeczności na rzecz drugiej osoby, czyli w tym przypadku części należności za składkę ZUS sfinansowaną przez pracodawcę. Dla fiskusa kwota ta stanowi nieodpłatne świadczenie, które powinno zostać wykazane w zeznaniu rocznym pracownika.
Podobne stanowisko przedstawił w interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 29 lutego 2016 r. (nr IPTPB1/4511-756/15-4/ASZ) oraz Minister Finansów w interpretacji z dnia 28 stycznia 2016 r. (nr DD3/033/165/14/CRS) oraz w interpretacji z dnia 27 października 2015 r. (nr DD3/033/163/CRS/14). W interpretacjach Ministra znalazł się zapis, że za przychód pracownika nie powinny zostać uznane odsetki z zaległych składek na ZUS. Gdyż zgodnie z art. 23 ustawy o systemie ubezpieczeń wzajemnych są one karą nałożoną na płatnika składek.
Innego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. Orzekł on na podstawie art. 46 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, że potrącanie składek na ZUS należy do obowiązku firmy, z tego powodu opłacanie zaległych składek również w dalszym ciągu należy do obowiązku spółki. Stąd nie należy tej kwoty traktować jako przychodu pracownika z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Ponadto, wynagrodzenie, które zostało wypłacone pracownikowi zostało już opodatkowane. Z tego względu nie należy domagać się kolejnej zapłaty PIT.
