Praktycznie od samego początku konfliktu zbrojnego na Ukrainie, branża budowlana szeroko wskazuje na liczne problemy związane z realizacją kontraktów na roboty budowlane. Nagły odpływ pracowników zagranicznych, którzy mieli znaczący wpływ na postęp prac oraz ogromny wzrost kosztów materiałów budowlanych powoduje pilną konieczność podwyższenia ustalonych wcześniej poziomów wynagrodzeń umownych.
W odpowiedzi na te postulaty, Rząd postanowił zwiększyć budżet przeznaczony na inwestycje w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych o ponad 2 mld złotych. Wskazano, że wszystkie kontrakty, gdzie inwestorem jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, będą objęte podwyższonym poziomem maksymalnej waloryzacji wynagrodzenia (limit został powiększony dwukrotnie i będzie wynosił obecnie 10 proc. wartości kontraktu). Ponadto, do wspomnianych już 10 proc., podwyższony zostanie limit waloryzacji dla umów zawartych już wcześniej przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad – umowy z limitem 5 proc. oraz umowy, które nie były objęte dotychczas waloryzacją.
W świetle panujących obecnie olbrzymich problemów gospodarczych, działania takie należy ocenić na pewno pozytywnie i trzeba mieć nadzieję, że podobne rozwiązania zostaną przyjęte również w przypadku innych branż, gdzie problem związany ze znacznym wzrostem kosztów realizacji umów jest także zauważalny. Warto również zwrócić uwagę, że omawiana sytuacja pokazuje, jak istotnym składnikiem klauzuli waloryzacyjnej, jest maksymalny limit zmiany wynagrodzenia. Niekiedy zbyt niski limit może bowiem świadczyć o „pozorności” klauzuli waloryzacyjnej, której działanie w praktyce nie prowadzi do wyrównania poziomów ryzyka kontraktowego i zachowania równości stron umowy.
Rekomendacje CZTR:
- Istotnym elementem klauzuli waloryzacyjnej jest maksymalny limit zmiany wynagrodzenia. Warto już we wzorze umowy, który publikuje zamawiający, zweryfikować czy limit ten rzeczywiście pozwala na odpowiednią zmianę wynagrodzenia i nie prowadzi do „pozorności” postanowień o waloryzacji.
- Obecna sytuacja gospodarcza prowadzi do poszerzania możliwości waloryzacji kontraktów przez instytucje rządowe. Warto śledzić aktualne informacje w tym zakresie, gdyż ułatwienia te mogą obejmować kolejne branże.
