Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał dwa istotne poglądy w sprawach przeciwko Banku Millenium dotyczące ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Obie sprawy dotyczyły kredytu hipotecznego waloryzowanego w walucie obcej, których wybrane postanowienia w zakresie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego były kwestionowane przez powodów jako postanowienia niedozwolone.
W przygotowanym stanowisku, Prezes UOKiK zwraca uwagę, że „bank w przedmiotowym stosunku jest jednocześnie ubezpieczającym i ubezpieczonym (beneficjentem umowy ubezpieczenia), natomiast koszt umowy ubezpieczenia pokrywa konsument. Oznacza to, że bank świadczy usługi na tzw. rynku bancassurance. Brak jest definicji legalnej tego pojęcia. Jednak przyjmuje się, że bancassurance polega m.in. na zawieraniu przez bank umów ubezpieczenia powiązanych z produktem bankowym, w przypadku których klient banku na podstawie odrębnej umowy zobowiązany jest pokryć koszty ochrony ubezpieczeniowej banku przed poszczególnymi rodzajami ryzyka objętymi tą umową ubezpieczenia. W ramach bancassurance następuje daleko idąca współpraca pomiędzy bankami a ubezpieczycielami (banki zajmują się np. wszystkimi kwestiami administracyjnymi związanymi z danym ubezpieczeniem). Banki otrzymują także (często znaczne) prowizje związane z zawarciem/ przystąpieniem klienta do umowy ubezpieczenia.” Ponadto, Prezes Urzędu przytacza stanowiska innych instytucji, w tym KNF, RF, ZBP, dot. regulacji i zachowania dobrych praktyk w obszarze bancassurance.
Pomimo uznania w stanowisku spornych klauzul za abuzywne, Prezes Urzędu wskazuje, że nie można stwierdzić, że samo ustanowienie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego stanowi naruszenie dobrych obyczajów. W ocenie Prezesa Urzędu, niewłaściwy w omawianym przypadku jest sposób i mechanizm obciążenia konsumentów opłatami z tytułu ustanowienia ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.
W przypadku kwestionowanych postanowień Prezes UOKiK wyjaśnił, że konsumenci, wobec których zastosowano te postanowienie, nie są w stanie określić swoich praw i obowiązków wynikających z umowy ubezpieczenia. Postanowienia te w żaden sposób nie wskazują konsumentom, jakie są warunki omawianego ubezpieczenia, jego zakres, a także tego, jaki wpływ ma zawarcie umowy ubezpieczenia przez bank na ich sytuację. Powodowie nie mają również wpływu na ewentualne zmiany umowy między bankiem a ubezpieczycielem oraz nie posiadają wiedzy o zasadach działania ubezpieczenia ani o zakresie ochrony z jego tytułu. Jednocześnie, konsumenci nie dysponują też wiedzą na temat sposobu kształtowania się kolejnych opłat (w szczególności ich wysokości) z tytułu ustanowienia ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, a także nie są w stanie w żaden sposób zweryfikować zasad, wedle których następuje ustalenie składki na ubezpieczenie niskiego wkładu własnego.
„Co istotne, kwestionowane postanowienia obciążają Powodów kosztami ubezpieczenia, podczas gdy jedynym beneficjentem tego ubezpieczenia pozostaje Pozwany. Omawiane postanowienia przewidują obowiązek opłaty składki przez Powodów, mimo że nie otrzymują oni za to ekwiwalentnego świadczenia. Świadczenia Powodów z tytułu ustanowienia ubezpieczenia niskiego wkładu własnego pozostają bez jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego ze strony banku” – napisano w stanowisku.
Stanowiska Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zawierające istotne poglądy są dostępne w „Pełnej publikacji”.
