Jak wynika z raportu zaprezentowanego przez PZU, rynek ubezpieczeń na życie w Polsce liczony składką przypisaną brutto wyniósł po III kwartałach 2015 roku 20,8 mld zł, co oznacza, że w okresie ostatnich 5 lat średniorocznie spadał o 2,2%. Zebrana w ciągu trzech kwartałów 2015 roku składka była jednocześnie niższa niż w analogicznym okresie poprzedniego roku o 1,8%, co oznacza kontynuację spadku po serii wzrostów zakończonych w 2012 roku.
Eksperci zwrócili uwagę, iż spadek składki w ujęciu rok do roku dotyczył wyłącznie składki jednorazowej (spadek o 5,0% r/r), głównie w kanale bancassurance. Dynamika dla analogicznego okresu w 2014 roku również była ujemna i wyniosła -21,2%.
Jako przyczynę niższego przypisu składki jednorazowej w ostatnich latach, PZU podało aktualną sytuację na rynku kapitałowym oraz zmiany w otoczeniu prawnym.
„Rekordowo niskie stopy procentowe mają wpływ na niższą rentowność polisolokat, prowadząc tym samym do zwiększonego zainteresowania innymi produktami inwestycyjnymi tj. funduszami inwestycyjnymi oferowanymi przez TFI lub ubezpieczeniowymi produktami z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym tzw. unit-linked. Dodatkowo z dniem 1 stycznia 2015 roku wprowadzono podatek od krótkoterminowych produktów na życie i dożycie o stałej stopie zwrotu lub zwrocie opartym o indeksy, co wpłynęło na mniejsze zainteresowanie klientów tego typu produktami” – czytamy w raporcie.
Jak wskazują eksperci, powyższe zmiany przyczyniły się do tego, że segment produktów z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym charakteryzuje się najwyższą dynamiką wzrostu r/r, tj. 8,5%.
Jednocześnie udział kanału bancassurance w składce przypisanej brutto zakładów ubezpieczeń na życie zmniejsza się z kwartału na kwartał począwszy od 2013 roku. W III kwartale 2015 roku wyniósł 38,1%2 i zmniejszył się w porównaniu do analogicznego okresu 2014 roku o 3,8 p.p.
Eksperci wskazali, iż na rynku ubezpieczeń na życie zauważalna jest także stopniowo rosnąca atrakcyjność pracowniczych programów emerytalnych (PPE). Podobnie jak w latach poprzednich programy w formie ubezpieczeniowej były najczęściej realizowaną formą PPE. W 2014 roku stanowiły 66%3 wszystkich Pracowniczych Programów Emerytalnych. Wartość aktywów zgromadzonych w pracowniczych programach emerytalnych (niezależnie od formy) na koniec 2014 roku wyniosła 10,3 mld zł i wzrosła o 9% w stosunku do 2013 roku. Na koniec 2015 roku, PPE objętych było blisko 2,4% polskich pracowników.
„Łączny wynik techniczny uzyskany przez zakłady ubezpieczeń na życie w ciągu trzech kwartałów 2015 roku był niższy o 598,8 mln zł (22,0%) niż w analogicznym okresie 2014 roku i wyniósł 2 123,7 mln zł. Słabszy wynik to efekt niższej rentowności we wszystkich grupach, w szczególności ubezpieczeń na życie (Grupa I) – spadek o 350,0 mln zł (-40,5%; głównie efekt niższego wyniku z działalności lokacyjnej) oraz ubezpieczeń na życie powiązanych z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym (Grupa III) – spadek wyniku technicznego o 143,8 mln zł (-29,8%; efekt zmian regulacyjnych obniżających opłaty pobierane przez zakłady ubezpieczeń)” – podano w raporcie.
Z danych podanych w raporcie wynika, iż w tym samym okresie zakłady ubezpieczeń na życie wypracowały wynik netto na poziomie 2 366,3 mln zł, co stanowiło spadek r/r o 10,8% (285,8 mln zł). Spadek wyniku to w dużym stopniu efekt niższych niż w analogicznym okresie 2014 roku wyników inwestycyjnych ubezpieczycieli.
Według PZU na sytuację na rynku ubezpieczeń na życie w 2016 roku wpływ będą mieć przede wszystkim:
- niski poziom stóp procentowych, co w dłuższym okresie wpływa na niższą dochodowość lokat inwestowanych z otrzymanych składek;
- spadek zainteresowania produktami inwestycyjnymi – odpływ kapitału do alternatywnych form oszczędzania względem polis ubezpieczeniowych;
- trudna do przewidzenia koniunktura na rynkach kapitałowych, która decyduje o atrakcyjności produktów z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym;
- wytyczne w zakresie dystrybucji ubezpieczeń wydane przez organ nadzoru oraz zapisane w UoU, które wpływają zarówno na konstrukcję produktów jak i cały sektor pośrednictwa ubezpieczeniowego;
- wyroki UOKiK w zakresie produktów z UFK;
- wprowadzenie wymogów Wypłacalność II (Solvency od stycznia 2016 roku, które opierają się na ocenie ryzyka może wpłynąć na zmianę modelu funkcjonowania wybranych obszarów zakładów ubezpieczeń na rynku (np. polityka taryfowa).
Pełny raport dostępny jest pod adresem: http://raportroczny2015.pzu.pl/
