Jeżeli świadczenie nie zostało zakwalifikowane jako przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, nie stanowi ono również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Wartość opłacanych kosztów polisy ubezpieczeniowej pracownikom nie będzie stanowiła także podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zgodził się ze stanowiskiem spółki w interpretacji indywidualnej z dnia 14 czerwca 2021 r., sygn. DI/100000/43/228/2021 (decyzja nr 276).
W tej interpretacji ZUS wskazał, iż zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w §2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Dalej wskazał, iż świadczenie w sytuacji opisanej we wniosku nie zostało przez spółkę zakwalifikowane jako przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, w związku z czym, nie stanowi również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Jednocześnie podkreślił, że zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne reguluje art. 81 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z art. 81 ust. 1 ww. ustawy, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. W konsekwencji, wartość opłacanych kosztów polisy ubezpieczeniowej pracownikom nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek także na ubezpieczenie zdrowotne.
O interpretację wystąpiła spółka z o.o., polski rezydent podatkowy, czynny podatnik VAT, prowadząca działalność produkcyjną i montażową zestawów parkingowych, świadcząca usługi na rynku polskim i dla klientów zagranicznych. W związku z wyjazdami zagranicznymi pracowników, spółka ta zdecydowała się zawrzeć z towarzystwem ubezpieczeń polisę ubezpieczeniową z zakresem ochrony ubezpieczeniowej takim samym dla wszystkich pracowników oraz z ochroną ubezpieczeniową tylko i wyłącznie w trakcie podróży służbowej, do odbycia której uzyskają oni polecenie od swojego przełożonego. Świadczenie w postaci zakupu polisy ubezpieczeniowej z tytułu zagranicznego wyjazdu służbowego nie będzie dla pracowników dobrowolne (w spółce wdrożono wewnętrzną procedurę — obowiązkowe ubezpieczenie NNW, OC, ubezpieczenie bagażu oraz ubezpieczenie kosztów leczenia w czasie odbywania zagranicznej podróży służbowej). Polisa nie jest zawarta na konkretne osoby, a zawarta jest na liczbę tzw. osobodni. Składkę ubezpieczeniową opłaca spółka. Spółka zadała zatem pytanie, czy od opłacanych kosztów polisy ubezpieczeniowej dla pracowników odbywających zagraniczną podróż służbową wymagane jest odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne, skoro koszt polisy nie stanowi przychodu podatkowego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W opinii spółki bowiem — nie. W jej ocenie, dla pracowników delegowanych w zagraniczną podróż służbową, wartość polisy wykupionej dla nich przez przedsiębiorcę nie stanowi dla tych osób przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pracodawca nie powinien więc uwzględniać tego świadczenia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Dalej spółka argumentowała, m.in., iż wobec tego, że wartość wykupionej przez pracodawcę polisy ubezpieczeniowej, udostępnionej przez spółkę w postaci nieodpłatnego świadczenia pracownikom wysłanym w zagraniczną podróż służbową na okres jej trwania nie stanowi dla pracownika przychodu z tytułu stosunku pracy (w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), nie stanowi ona też podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (i na ubezpieczenie zdrowotne). Powyższe, zdaniem spółki, wynika z art. 12 ust. 1 i art. 21 ust. 1 pkt 16 tej ustawy oraz postanowień §2, §4 ust. 1 i §19 ust. 1 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne i wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są zatem wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia, które otrzymuje pracownik powodujące u niego przysporzenie majątkowe, a mające swoje źródło w łączącym podatnika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Uzyskane świadczenie stanowi przychód dla zatrudnionego, jeżeli jest ono dla niego dodatkową, wymierną korzyścią finansową o osobistym charakterze.
Spółka powoływała się także na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, orzecznictwo sądów administracyjnych oraz interpretację indywidualną ZUS w innej sprawie.
Przedsiębiorca podnosił, iż powyższe rozumienie przychodu potwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, stwierdzając, że za przychód pracownika mogą zostać uznane świadczenia, które: zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie), zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich). Podkreślono, iż w świetle wyroku TK, uznanie świadczeń za przychód pracownika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym wymaga łącznego spełnienia wymienionych powyżej przesłanek. Stanowisko to potwierdza, zdaniem spółki, orzecznictwo sadów administracyjnych. Przedsiębiorca wskazał na wyrok NSA z dnia 30 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 3295/12, wyrok NSA z 23 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FSK 1741/11 oraz wyrok WSA w Poznaniu z dnia z 9 marca 2017 r., sygn. akt I SA/Po 1221/16. W opinii spółki, jej stanowisko potwierdził także ZUS w interpretacji indywidualnej Oddziału ZUS w Lublinie, z dnia 1 lutego 2016 r., znak: WPI/200000/43/21/2016.
Podsumowując, zdaniem spółki, w stanie faktycznym jej sprawy, skoro zakup polisy ubezpieczeniowej dla pracowników będących w podróży służbowej nie jest ich osobistą korzyścią oraz nie jest to dobrowolne (pracownik będzie otrzymywał bezwarunkowo od spółki jako pracodawcy kartę potwierdzającą objęcie go ubezpieczeniem na czas wyjazdu zagranicznego), w rezultacie, nie zostają spełnione przesłanki, od zaistnienia których TK, w wyroku K 7/13, uzależnił uzyskanie przez pracownika przychodu podlegającego opodatkowaniu. W związku z tym spółka nie rozpoznała składki ubezpieczeniowej jako przychodu podatkowego. Co więcej, zakup polisy ubezpieczeniowej dla pracowników odbywających zagraniczną podróż służbową leży przede wszystkim w interesie spółki, która w razie choroby czy wypadku pracownika za granicą, zobowiązana by była do pokrywania ewentualnych kosztów leczenia. Spółka wykupuje polisę ubezpieczeniową dla pracowników, którzy będą odbywać podróże służbowe, nie dla ich prywatnej korzyści, ale w celu zabezpieczenia swojego obowiązku ponoszenia kosztów zagranicznego leczenia pracowników podczas podróży służbowych. Zakup polisy chroni zatem spółkę przed nieprzewidzianymi w jej budżecie wydatkami na leczenie pracownika za granicą.
