1 czerwca 2017 r. weszła w życie kompleksowa nowelizacja kilku ustaw zwana „pakietem wierzycielskim”. Jedną ze zmian jest długo wyczekiwana liberalizacja stanowiska prawnego względem zawierania ugód w ramach umów zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych z przedsiębiorcami. Od teraz jednostki takie jak gminy czy urzędy centralne, mogą zawierać ugody, w przypadku oceny, że takie rozwiązanie jest korzystniejsze, niż prowadzenie długoletniego sporu sądowego lub arbitrażowego. Zawarcie ugody nie będzie stanowić naruszenia dyscypliny finansów publicznych.
Zmiana może otworzyć sektor publiczny na dialog z przedsiębiorcami, którego bardzo często brakowało. Dotychczas zawieranie ugód przez podmioty publiczne nie miało wprost oparcia w przepisach. Niewielu zamawiających decydowało się na ich zawieranie, w obawie o zarzuty niegospodarności w wydatkowaniu środków publicznych. Dlatego często prowadzono wieloletnie spory sądowe, gdzie to sądy ostatecznie miarkowały naliczone wykonawcom kary umowne czy zasądzały zapłatę niesłusznie zatrzymanego wynagrodzenia. Wskutek wydawanych wyroków podmioty publiczne bardzo często i tak musiały zapłacić wykonawcy wynagrodzenie dodatkowo powiększone o odsetki, a także pokryć koszty sporu sądowego. Wyroki zapadały jednak po latach, i kto inny – np. inny minister czy szef rządowej agencji, ponosił ich konsekwencje. Spory prowadzone były często żeby ukryć błędy w prowadzeniu inwestycji, czy w jej przygotowaniu. Co więcej, prowadzono je nawet wtedy, kiedy po cichu, sami zamawiający przyznawali rację wykonawcom.
Ostatnia nowelizacja ustawy o finansach publicznych daje światełko w tunelu, że długoletnie spory podmiotów publicznych z przedsiębiorcami odejdą w niepamięć. Racjonalna ocena celowości wdawania się w spór z wykonawcą ułatwi urzędnikom zawieranie ugód. Praktyka pokaże czy nowe przepisy będą często wykorzystywane przez największe podmioty, zlecające duże, modernizacyjne przedsięwzięcia, takie jak GDDKiA, ZUS, ARiMR czy ministerstwa.
