Umowy pożyczki są generalnie opodatkowane 1% PCC. Jednakże ustawa o PCC zwalnia z PCC pożyczkę udzieloną spółce kapitałowej przez jej wspólnika. Niestety ustawa nie przewiduje już zwolnienia dla pożyczek udzielanych przez spółkę jej wspólnikowi.
Jednakże każda pożyczka udzielona przez spółkę (osobową lub kapitałową), w tym jej wspólnikowi, może być zwolniona od PCC, jeżeli działalność pożyczkowa jest przedmiotem działalności gospodarczej tej spółki. Wówczas bowiem udzielanie pożyczek podlega VAT jako zwolniona z VAT usługa finansowa, a tym samym nie może jednocześnie być opodatkowana PCC.
Na zwolnienie od PCC pożyczek/kredytów udzielanych przez spółkę swoim wspólnikom wpływ mają zmiany w ustawie o kredycie konsumenckim, które weszły w życie 11 kwietnia 2016 r. i są kontynuacją zmian, które wprowadzono do ustawy z 11 października 2015 r. Warto przy tym odnotować, że za umowę pożyczki/kredytu w rozumieniu ustawy uznaje się także umowę leasingu konsumenckiego, jeżeli umowa przewiduje obowiązek przeniesienia własności leasingowanego przedmiotu na konsumenta.
Przypomnieć należy, że do 10 października 2015 r. pożyczek konsumenckich mogły udzielać zarówno podmioty, które uzyskały zezwolenie KNF, tj. banki, instytucje kredytowe i SKOK-i, oraz podmioty nieobjęte obowiązkiem uzyskania takiego zezwolenia (instytucje pożyczkowe), tj. różnego rodzaju małe firmy pożyczkowe. Z pojęcia instytucji pożyczkowej nie wyłączono niestety spółek udzielających pożyczek swoim wspólnikom.
Począwszy od 11 października 2015 r. prowadzenie działalności polegającej na udzielaniu kredytów/pożyczek konsumentom przez instytucje pożyczkowe wymaga spełnienia przez nie następujących warunków:
- prowadzenie działalności w formie spółki z o.o. lub spółki akcyjnej,
- posiadanie kapitału zakładowego niemniejszego niż 200.00 zł, pokrytego wyłącznie wkładem pieniężnym,
- środki na pokrycie tego kapitału zakładowego muszą pochodzić z własnych środków spółki, tj. nie mogą pochodzić z zaciągniętej pożyczki, kredytu, z tytułu emisji obligacji, i jednocześnie ich pochodzenie musi być udokumentowane,
- członkiem organów zarządzających lub nadzorujących spółkę, a także jej prokurentem może być wyłącznie osoba, która nie była prawomocnie skazana za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe,
- dołączenia do wniosku o wpis do KRS oświadczenia, że spółka zamierza profesjonalnie udzielać pożyczek/kredytów na rzecz konsumentów.
Do 11 kwietnia 2016 r. instytucje pożyczkowe miały czas na dostosowanie się do nowych reguł profesjonalnego udzielania pożyczek/kredytów konsumentom. Począwszy od 11 kwietnia br. niespełnienie przez instytucję pożyczkową powyższych warunków jest przestępstwem karanym grzywną do 200.000 zł i karą pozbawienia wolności do lat 2.
Z powyższego wynika, że w przypadku pożyczki podlegającej ustawie o kredycie konsumenckim udzielanej przez spółkę wspólnikowi będącemu konsumentem, pożyczka taka będzie co do zasady zwolniona od PCC tylko wtedy, gdy spółka będzie spełniała w/w warunki.
Niemniej jednak istnieje możliwość takiego ustalenia warunków, na których spółka udzieli pożyczki wspólnikowi, aby pożyczka była zwolniona od PCC również wtedy, kiedy spółka nie spełnia warunków prowadzenia działalności przez instytucje pożyczkowe.
